En Sıcak Konular

Y. Murat YİĞİT

Köşe Yazarı
Y. Murat YİĞİT
2 Ocak 2021

Atatürk, geometri ve Subutay



 “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh, bütün vatandır.” - Mareşal Gazi Mustafa Kemal Atatürk 

"...Savaş planlarını ve uygulamalarını geniş ölçekte canlandırma kabiliyeti, bir subayın edinmesi gereken en zor yetenektir. Bazılarının bunu asla edinememesi, yüzyıllardır savaşılmasına karşın, yalnızca birkaç komutanın ön plana çıkmasını açıklar niteliktedir. Subutay, öne çıkan bu komutanlardan biridir...", Yiğit Subutay - Cengiz Han'ın En Büyük Komutanı, Richard A. Gabriel

 

 


Bu yazının tümü, "Atatürk, geometri kitabı yazmıştır." cümlesinin dil düzlemindeki "sözel anlatı"sından geometrik düzlemdeki "geometrik anlatı"sına dönüştürülmesi ve çözümlenmesi üzerine kurgulanmıştır. Çözümleme yöntemimizin esin kaynağı ise, Gazi Paşam'ın "Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh, bütün vatandır." sözü olmuştur.     

Hat, çizgi; satıh ise yüzey, alan anlamındadır. Çizgi, tek boyutlu; yüzey ise iki boyutlu bir geometrik nesnedir. Gazi Paşam, askerlikte genel olarak bilinen tek boyutlu çizgi halindeki  "savunma hattı"nı, boyut ekleyerek iki boyutlu "savunma alanı"na dönüştürmüştür. Bu durum, doğal olarak böyle bir strateji ile ilk defa karşılaşan düşman genelkurmayının düşünme yetisini kitlemiş ve onu ne zaman ne yapması gerektiğine bir türlü karar veremeyen, dengesi bozulan bir ruh haline sokmuştur.       

      

Biz de çözümleme yöntemimizde, tek boyutlu bir çizgi halinde soldan sağa doğru okunan ve yazılan Türkçe cümleleri, boyut ekleyip sayfanın tümüne " hem yatay, hem de dikey bir biçimde serbestçe hareket edecek şekilde " yayarak geometrik düzlemde okuyup yazacağız.       

 

Yöntemi sağlıklı bir şekilde kurabilmek için bazı farklılıkların ve önemli noktaların üzerinde durmak gerekmektedir. Bunlar, ana maddeler halinde şöyle özetlenebilir:

 

1. Sözel anlatıda cümleler soldan sağa doğru okunup yazılırken en önemli yapısal özellik, sözcüklerin sıra halinde birbirini izlemesiyle geçerli bir anlamın oluşmasıdır. Rastgele bir sıralama ile anlam bozulur.

 

2. Geometrik anlatıda, sözcüklerin sırasının önemi yoktur.

 

3. Geometrik anlatıda, özneler ve nesneler (isimler, yerler, maddeler, vs.) temel yapıtaşlarıdır ve yuvarlak içine alınır.

 

4. Geometrik anlatıda fiiller (eylem bildiren sözcükler), özneler ve nesneler arasındaki bağlar olarak tanımlanır.

 

5. Geometrik anlatıda iki nesne arasındaki bağın yönü de vardır ve bu yönü dikkate almak veya almamak, genel sonucu etkiler.

 

Yuvarlak içine aldığımız her kavramı, başka kavramlarla bağlayıp ilişkilendirerek (geometrik cümleler kurarak) büyük bir "düşünce ağacı" oluşturmuş olacağız. Bu işlemi, adım adım anlam derinliklerine inme yolunu izleyecek olduğundan, "kurt bakışı (derin bakış)" olarak adlandıracağız. Düşünce ağacını oluşturup bitirdikten sonra da geriye çekilecek ve bu sefer de derin değil, geniş bakış açısı ile, "kartal bakışı" ile değerlendirme yapacağız. Dolayısıyla iki ana bakış açımız olacaktır:

 

1. Kurt Bakışı: Derin Bakış

 

2. Kartal Bakışı: Geniş Bakış

 

Şimdi, düşünce ağacımızın kökünü oluşturacak olan "Atatürk, geometri kitabı yazmıştır." cümlesini ele alarak işe başlayalım: Atatürk, neden bir geometri kitabı yazmıştır? Neden bir coğrafya, ekonomi, felsefe kitabı değil de geometri kitabı yazmıştır? Geometri kitabı incelendiğinde aslında Atatürk'ün bir matematik çalışması değil, dil çalışması, Türkçe çalışması yaptığı görülecektir.  Türk Dil Kurumu ilk genel sekreteri Agop Dilaçar'ın belirttiği üzere Atatürk, Fransızca bir geometri kitabı aldırmış ve kendisi de burdaki terimlerden Türkçe geometri terimleri üretmiştir. Peki bu dil çalışmasını neden geometri konusunda seçmiştir? Her yazarın eseri, kendi kişiliğinin bir parçasının yansıması olduğundan geometri ile Atatürk'ün kişiliğinin bir parçası yakından ilişkili olmalıdır... Bu noktada, "geometri kitabı" kavramına kurt bakışı ile bakarak çözümlememize başlayabiliriz.

 

Soru: Geometri kitabının özü nedir? Geometri kitabında ne vardır?

Cevap: Geometri bilimi vardır.

 

Soru: Geometri bilimi nedir? Özde ne anlatmak istemektedir?

Cevap: Geometri biliminin özünü anlatan bir geometri felsefesi vardır.

 

Soru: Geometri felsefesi nedir?

Cevap: Geometri felsefesi, matematiksel nesneler arası ilişki kurma sanatı üzerine kuruludur.

 

Hatırlanacağı üzere açılar çizgiler arası; üçgenler, dörtgenler, çokgenler de noktalar arası ilişki kurma biçimlerine birer örnektir. Geometri kavramının derinine indiğimizde elde ettiğimiz öz, "ilişki kurma" kavramı olmuştur.

 



 

Nesneler arası ilişkiyi, yönsüz ve tanımsız olarak (ok yönü ve üzerindeki açıklama, fiil sözcüğü olmadan), yalınlaştırarak betimledik, çünkü kağıt kalem üzerinde bu işlem elle yapıldığında, karmaşık geometrilerde kafa karışıklığına sebep olacaktır.

 

Düşünce ağacımızın ilk dalları ve yaprakları böylece oluşmuştur. Şimdi diğer dalları ve yaprakları türetmek üzere köke geri döneceğiz. Kökte iki ayrı parça vardı: 1) Atatürk, 2) Geometri kitabı. İkinci kök olan geometri kitabında birtakım türetmeler yaptık, onun için birinci kök olan Atatürk sözcüğü üzerine kurt bakışı yapacağız. 

Atatürk'ü diğer komutanlardan ayrıştıran bir özelliği vardır, o özellik de mareşallik rütbesinde saklıdır. Mareşal sözcüğü, askeri alanda genel olarak iki anlamda kullanılmaktadır: 1) En az iki meydan savaşından zaferle ayrılan, 2) Hava, deniz ve kara kuvvetlerine eşzamanlı komuta edebilen. Burada kurt bakışını ikinci anlam üzerinde yoğunlaştıracağız. 

Hava, deniz ve kara kuvvetlerinin tümünü, yani bütün kuvvetleri eşzamanlı komuta etmek için komutanın, birbirinden bağımsız ve farklı bu unsurları kendi zihninde tek amaç doğrultusunda eriterek birleştirmesi ve o birleşik çıktıyı da tüm kuvvetlere dağıtması gerekmektedir. Tıpkı birbirinden görece farklı özelliklerdeki (renk, hacim, ağırlık, vs. gibi) demir filizlerinin döküm fırınına girip eriyerek birleşmesi gibi, birbirinden farklı hava, deniz ve kara kuvvetlerinin bilgileri mareşalin zihninde eriyerek birleşir. Dolayısıyla mareşal, "nasıl?" sorusunun değil, "ne?" sorusunun cevabını verendir. Tüm kuvvetlere ne yapmaları gerektiğini bildirir. Her ayrı kuvvet de bunu nasıl yapacaklarını kendi tecrübe ve bilgi birikimleri ile gerçekleştirirler. Farklı unsurları aynı paydada eritmek, soyutlama yeteneğinin göstergesidir. 


 

 

Atatürk'ün öne çıkan diğer bir özelliği de ileri görüşlülüğüdür. İleri görüşlü olmak demek, gözün görme mesafesinin ötesini zihinde imgeleyip candırarak görebilmek demektir; hem zaman, hem de mekan bakımından. 

Bu verileri de düşünce ağacına işlediğimizde, imgeleme yeteneği ve farklı veri noktalarını kafasında birleştirebilme özelliği öne çıkan bir başka Türk mareşali aklımıza gelmektedir. Bu kişi, Cengiz'in en büyük komutanı ve yazılı tarihin bildiği en büyük mareşal, Subutay Batur'dur (Bagatur, Batur, Bahadır; yiğit anlamındadır). 

 


Subutay'la ilgili biraz bilgi vermek, senelerce uygulanan hakkındaki kara propagandayı delmek adına da yerinde olacaktır. Subutay, Uranhay kabilesinden bir Tuva Türkü'dür. Hakkındaki araştırmalar ve bilgiler ne yazık ki oldukça azdır. Bu araştırmaların da büyük bölümü yabancı kaynaklıdır.

Konu ile ilgili önümüze çıkan tek kitap, Kanada Kraliyet Askeri Koleji ve Kanada Kuvvetleri Koleji eski profesörü Richard Gabriel'ın "Yiğit Subutay - Cengiz Han'ın En Büyük Komutanı" adlı eseridir (İng: Genghis Khan’s Greatest General: Subotai the Valiant). Bu eser, Türkçe'ye de Merve Tosun tarafından çevrilmiştir. 

 


Diğer yandan, Abd'nin Deniz Kuvvetleri'ne bağlı, Virginia eyaletindeki Deniz Piyadesi Üniversitesi'nde binbaşı Sean Slappy'nin hazırladığı akademik tezde askerlikteki sevk ve idare kavramının ciddi anlamda Subutay'la başladığı savunulmuştur.

 

 



                                                                                        

 

Çin kaynaklarında yer alan aşağıdaki çiziminde de genelde savaşırken resmedilen komutanlardan farklı olarak düşünürken resmedilmesi, savaştığı halkların bile onun stratejik yönünü hakkıyla teslim ettiğini kanıtlar niteliktedir.

 

                                                                      

  1982 Abd yapımı, Arnold Schwarzenegger'in başrolünü oynadığı "Barbar Konan (Conan the Barbarian)" adlı filmde Subutay karakteri, Konan'ın dostudur ve aralarında Tanrı inancı üzerine şöyle bir konuşma geçer:

 https://www.youtube.com/watch?v=eWG-nHuuCRc&t=85s 

 


 

Konan: Sen hangi Tanrılara dua ediyorsun?

Subutay: Ben, Dört Rüzgar'a dua ediyorum. Ya sen?

Konan: Ben Krom'a dua ediyorum. Ama nadiren dua ediyorum, çünkü beni dinlemiyor.

Subutay: O zaman, böyle bir Tanrı ne kadar iyi olabilir? Her zaman dediğim gibi.

Konan: O, güçlüdür. Öldüğüm zaman karşısına çıkacağım ve bana "çeliğin sırrı nedir?" diye soracak. Eğer bilemezsem, beni fırlatıp bir kenara atacak. İşte bu, Krom'dur ve kendi dağının zirvesinde güçlü bir şekilde durur.

Subutay: Benim Tanrım daha büyüktür.

Konan: Krom, bulunduğu dağdan senin Dört Rüzgar'ına sadece güler.

Subutay: Benim Tanrım daha güçlüdür. O, Sonsuz Gök'tür. Senin Tanrın O'nun altında yaşar... 

Konan, bu söze bir karşılık veremez. Subutay, bu cevabıyla Konan'ı, filmin başrol oyuncusunu bozmuş ve alt etmiştir.

 "Tanrı, Sonsuz Gök'tür" kavramı, bize de tanıdık gelecektir. Zeybek Bey'in 21 Mayıs 2018 tarihli Orkun Yazıtları'nı anlattığı yazısının başlığı da bu şekildedir. http://www.turkdevrimi.com/yazarlar/namik-kemal-zeybek/tanri-sonsuz-goktur/1977/

 

 Devamı: https://www.onaltiyildiz.com/?haber,8279/ataturk-geometri-ve-subutay



Bu yazı 7,604 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 25 Mayıs 2023 CIA Psikolojik Harp El Kitabı 2.Bölüm: Silahlı Propaganda
    • 21 Mayıs 2023 CIA Psikolojik Harp El Kitabı
    • 7 Eylül 2022 Siber Operasyon: ?Amtrak Joe
    • 3 Temmuz 2022 Bozkırın Mübarekleri: Temuçin 1
    • 26 Mart 2022 İstihbarat Araştırmaları
    • 2 Ocak 2021 Atatürk, geometri ve Subutay
    • 25 Mayıs 2020 Bilim Bilinci ve Türk Töresi
    • 20 Nisan 2020 Algoritma: Koddaki Kod - 1
    • 3 Nisan 2020 Hangi Yapay Zeka?
    • 15 Mart 2020 Kara Talım - 2
    • 1 Mart 2020 Kara Talım - 1
    • 9 Kasım 2019 Sosyal Medyada Yapay Zeka
    • 12 Temmuz 2019 Kur'an Kurultayı - 1
    • 6 Haziran 2019 Türk Bilim - 2
    • 27 Mart 2019 Türk Bilim - 1
    • 22 Ekim 2018 Atatürk, Karahandır
    • 28 Eylül 2018 TÜRKÇE DÜŞÜNMEK - 3
    • 14 Eylül 2018 TÜRKÇE DÜŞÜNMEK - 2
    • 7 Eylül 2018 TÜRKÇE DÜŞÜNMEK - 1
    • 11 Temmuz 2018 Kutuplaşmanın Anatomisi: 2

    En Çok Okunan Haberler


    ON ALTI YILDIZ'da Ara Internet'te Ara  

    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    8,279 µs