Bir yaz günü bir köy evinde gecenin geç saatlerinde sedirde 3 kişi otururken sol yanımdan bir beyaz kelebek uçarak yaklaşmış ve aniden burnuma çarpınca refleksle kelebeği elimle kovmuştum. Yanımda oturanlarda hiçbir kıpırdanma yoktu kelebeği gördüklerine dair. Saçma bir gurur kapladı benliğimi, sadece ben mi görmüştüm kelebeği sadece bana mı gelmişti ve bana mı dokunmuştu. O anda gönlümden bir parça koptu ve yüzüme balyoz şiddetinde bir şamar indirdi. “Sen kendini nasıl başkalarından üstün görüp de saçma bir gurura kapılırsın” Yüzüm kızardı mı o anda bilmiyorum ama küçücük bir kelebek bu yazının (derlemenin) ortaya çıkmasına vesile oldu. Vesile oldurana, ibret gösterene şükürler olsun.
Kibir; Adem’e secde etmeyen, yan çizen iblisin en sevdiği duygu1. İblis, Adem’den üstün görmüştü de kendini, ateşi tercih etmişti. “Buyurdu: O halde in oradan. Senin haddine mi orada büyüklük taslamak! Hadi çık! Sen alçaklardansın 2.”
Kulluk ve ibadetten çekinmek, kul olmayı reddetmektir kibir. İbadetten uzaklaşmanın sebebidir. İnkârcıların en büyük silahıdır3. Kibre sapanların üzerine mucizeler bile gönderilse inkârlarını devam ettirirler onlar. (Araf/133: “Biz de onlar üzerine açık açık mucizeler olarak tufan, çekirge, haşarat, kurbağalar ve kan gönderdik; yine de kibre saptılar ve günahkâr bir topluluk oldular.). Hangi mucizeyi görseler ona inanamazlar, azgınlığı yol edinmişlerdir4. Balçığa saplanır gibi kibre saplananların kalpleri de inkarcı5 değil midir?
Nasıldır kibirli insan? Başkasına musibet gelinde sevinendir. Tıpkı Peygamber efendimize musibet dokununca mutlu olanlar gibi6. Tüm dünyada ezelden beri bozgunculuk çıkaran İsrailoğullarının durumu gibidir kibirli insanın durumu7. Bu dünya var oldukça kibirlenip kötülük tezgâhlayanlar hep var olacaktır. Oysa tezgâhlanan kötülük sahibinden başkasını kuşatmaz8. Kuşkusuz kıyamet günü yüzleri simsiyah olacaktır bunların. Kalplerinin mühürlü olmasını tercih etmişlerdir kibirliler (Mümin/35:….Allah, tüm zorba, kibirli kalpler üzerine işte böyle mühür basıyor.). Kulaklarında da ağırlık vardır bunların, ayetler kendilerine okunduğunda işitmezler 9.
Nasıldır kibirli insan? Çoklukları ile böbürlenir. Ama işe yaramaz bu çokluk yarışı, tüm genişliğine rağmen yeryüzü onlara dar gelir10. Musaya inanmayan Firavun gibidir11. Ayetleri ölçüp biçip beğenmeyip, arkasını döner ve gider12. Onlara uyarıcı olarak gelen ayetlerini yalanlayan sayın kibirliler, size gök kapıları açılmayacaktır ve deve iğne deliğinden geçene kadar sakın cennete girmeyi hayal bile etmeyin13. Ben söylemedim bunu; Tanrım söyledi 1400 sene önce sevgili Kuran’da.
Gururun günaha soktuğunu söylemiş, kendinden sakınılmasını isteyen Rabbim14. Gurura bulanmış şeytan sizi, Allah ile aldatır demiş 15. Dünya hayatı ile kandırmış ateşten imal yaratık16 . Gururu körükleyen dünya hayatı. Ancak uyarıyor güzel Mevlam: “Şu iğreti dünya hayatı bir oyun ve eğlenceden, bir süsten, övünmeden, mallarda ve evlatlarda çoğalma yarışından başka bir şey değil17. Kaybettiğinde üzülüp ümitsizliğe düşme, verilenle de şımarıp övünme 18” diyor.
Aslında öğüdümüzü de vermiş Allah, anlayana tabi ki: “Kibirlenerek insanlardan yüzünü çevirme, yeryüzünde kasılarak yürüme. Çünkü Allah, kurula kurula kendini övenlerin hiç birini sevmez19. Allah’a ibadet edin, O’na ortak koşmayın. Ana-babaya, yetim ve öksüzlere, çaresizlere, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolda kalmışa, size bağımlı olanlara iyi ve güzel davranın. Allah, kasılıp böbürlenen şımarıkları sevmez20. Rahman’ın kulları yeryüzünde böbürlenmeden yürür21, kendilerine öğüt verildiğinde secdelere kapanırlar, hamd ile Rab’lerini tespih ederler22.” Göklerdeki ve yerlerdeki canlı şeyler ve melekler de yalnız Allah’a secde ederler ve hiç de büyüklük taslamazlar23. Usanmazlar24. O zaman biz kim oluyoruz da kibirle, burnumuz kaf dağında gezip duruyoruz yeryüzünde.
Güneşten haberi olmayan buzun kendini bir şey zannetmesi gibidir kibir. Bir insanda kendini yüksek görme ve hırs söz söylerken soğan gibi kokar (Mevlana). Bele bağlanmış taş gibidir. Onunla ne yüzülür, ne uçulur (Hacı Bayramı Veli Hz.)
Ezilip horlanan, sürekli mağdur görünümünde olanlara bakın yeryüzünde (gerçekten mazlumlar hariç) kibirle iş tutanların uşaklarıdır onlar. Kılavuz olarak Allah’ı bırakıp, kibirlilere boyun eğenlerdir onlar. Ama her iki grubun da ne bu dünyada ne de ahret de sığınacak yerleri yoktur25. Yoldan çıktıklarının farkında olmadan yaptıklarının büyüklük taslayanlar yüzünden olduğunu sanırlar 26.
Şunu hiç unutmayalım: İyilik ve güzellikten bize her ne ererse Allah’tan. Kötülük ve çirkinlikten bize ulaşan şeyse kendi nefisimizden27. Nefis cimridir, doymak bilmez. Kibre sapan nefsinin cimriliğine hizmet etmiştir. Tevazuyu esirgemiştir insanlardan, çok görmektedir gülümsemeyi onlara. Ne der Mevlana hazretleri: “Nefis çok övülmek yüzünden firavunlaştı. Sen, alçak gönüllü ol; mütevazı ol; ululuk taslama. Elinden geldikçe kul ol; sultan olma”.
“Ne kadar küçülürsen ona o kadar yanaşırsın, ölüm bu küçülmenin son hudududur. Küçülme “Kibirden arınma, ilâhi tevazu içinde olmadır”. O'na kavuşursun bundan dolayı.” demişti Dr. Münir Derman. Gönlü var olsun. O zaman Allah’ın izniyle bizi kibirden arındırmamıza vesile olacak dervişler sohbetlerinde bulunmak nasip olsun diye dua edelim yaşarken ölen Hoca Ahmet Yesevi Hazretleri gibi:
…..
Kibir ve hasedler ölür, içine sır dolar,
Göz açıp Hakk’ı görür dervişler sohbetinde.
Rasul’e vahiy geldi, başından taçını aldı,
Kalktı hizmetçilik yaptı dervişler sohbetinde (92.Hikmet).
…..
Son söz olarak şunu söylemek isterim. Güzel huylu, kendi güzel, gönlü güzel Hz.Yusuf demişti ya: “Nefsimi ak-pak gösteremem. Çünkü nefs, Rabbimin merhamet ettiği durumlar hariç, olanca gücüyle kötülüğü emreder. Ama Rabbim çok affedici, çok esirgeyicidir28.” Bize şah damarımızdan daha yakın olan Allah, nefsimizin bize neler fısıldadığını29 bilmez mi? İnşallah büyüklük taslamadan, teslim olarak huzuruna ulaşırız Yaradan’ın30. Göklerde ve yerlerde ululuk, büyüklük O’nundur! Aziz’dir O, Hakim’dir31. Rabbim buyuruyor: “Dua edin, cevap vereyim size! Kibre sapmayın, ibadetten uzaklaşmayın32”. Unutmayalım Allah katında dualar hemen yanıtlanır. Hakk Aşkı ile karşılayalım her olayı, her kişiyi. Böylece Hakk’ın yarattığı her zerreyi hissedebilelim.
Mevlana’nın şu sözüyle bitirelim yazıyı: “Bil ki, bakır, altın olmadıkça bakırlığını bilmez. Gönül de mânevî kıvâma ulaşmadıkça hatalarını görmez, süflîliğini anlamaz. Ey gönül! Nefsin kibir ve gurur çukurundan kurtul da sen de bakır gibi kendisini cevhere dönüştürecek bir iksîre hizmet edip bir altın hâline gel! Gönülleri kuşatan sevgiliye hizmet et!..”.
Özlem Genç
Not: Yazıya çok yorum katmamaya çalıştım. Zira zaten Sevgili Kur’an her şeyi apaçık bildirmiş. Hatalar bana, güzellikler sizlere olsun. Saygılarımla.
1. Bakara/34
2. Araf/13
3. Araf/76
4. Araf/146
5. Nahl/22
6. Tevbe/50
7. İsra/4
8. Fatır/43
9. Lokman/7
10. Tevbe/25
11. Yunus/75
12. Müddessir/22
13. Araf/40
14. Bakara/206
15. Fatır/5
16. Casiye/35
17. Hadid/20
18. Hadid/23
19. Lokman/18
20. Nisa/36
21. Furkan/63
22. Secde/15
23. Nahl/49
24. Fussilet/38
25. İbrahim/21
26. Sebe/31-33
27. Nisa/79
28. Yusuf/53
29. Kaf/16
30. Neml/31
31. Casiye/37
32. Mümin/60
Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.
Yorumlar
+ Yorum Ekle