Libya'da Savaş Niçin Uzatılıyor?

13 Nisan 2011 09:08 tsi
Libya olaylarını yorumlamak bağlamında bazı siyasiler ve gözlemciler Libya'da savaşın kasıtlı olarak uzatıldığından dem vurmaya başladılar.

Libya'da savaş niçin uzatılıyor?

Libya olaylarını yorumlamak bağlamında bazı siyasiler ve gözlemciler Libya'da savaşın kasıtlı olarak uzatıldığından dem vurmaya başladılar.

Bu isimlerden biri de Simon Jenkins. Jenkins İngiliz Guardian gazetesinde 2 Nisan'daki makalesinde 'Libya'da Batı'nın stratejisi savaşı uzatmak. Bu yolla Kaddafi Bingazi'yi ele geçiremeyecek ve devrimciler de Batı'ya doğru ilerlemeyecek' diye yazdı ve sonucu "Şayet Batı Kaddafi'yi gerçekten düşürmek istiyorsa onu hedef alması gerekir. Çünkü şartların bu şekilde sürmesi, Kaddafi'ye büyük bir zafer getirecektir." şeklinde özetledi.
Objektif olarak bakılırsa yazarın çıkarımı doğru diyebiliriz. Son iki hafta zarfında Kaddafi güçlerinin devrimcilerin gerilemesi gölgesinde Ra's Lanuf, Misrata ve Berika'yı işgal ederek ilerlediği gözlendi. Doğal olarak Kaddafi güçleri, ilerleme kaydederken devrimci güçleri ağır silahlar ve füzelerle bombaladı. Bu durum devrimcilerin askeri yönetiminde değişikliklere ve yeni bir komuta ile Libya kurtuluş ordusunun kurulmasına götürdü. Kaddafi'den ayrılıp devrime katılan kesimler ve ordu komutanlarına planlama ve yürütme yetkisi verildi. Bu bölgede iki taraf arasındaki askeri durum tanımlanacak olursa 'vur kaç' tabiri kullanılabilir. Bu durum büyük ölçüde bir iç savaşa benziyor. NATO güçlerinin Kaddafi güçleri Ra's Lanuf ve sonraki iki şehre doğru ilerlerken bu güçleri vurmadığı gözlemlendi. Şayet NATO güçleri vursaydı Kaddafi güçleri bu şehirleri işgal edemezdi.

Diğer yandan görüldüğü üzere NATO devrimcilerin silahlandırılmasını teşvik etmiyor. NATO Genel Sekreteri Rasmussen'in yanı sıra pakt üyesi birçok ülke hukuki yorumdan hareketle silahlandırmaya karşı çıkıyor. Londra'daki College Üniversitesi'nde uluslararası hukuk uzmanı Philippe Sands'ın da dediği gibi 'Güvenlik Konseyi'nin Libya'ya silah ambargosu kararı çıkarırken aynı zamanda devrimcilerin silahlandırılmasına izin vermesi şaşırtıcı olacaktır'. Sands 1973 No'lu kararın en iyi yorumunun 'çekişmenin taraflarının silahlandırılmasına izin verilmemesi' şeklinde olduğunu açıkladı.

Başlarda sorun çekişme yapısı alsa da aslında Libya halkının iradesine boyun eğmeyi reddeden Libya diktatörünün harekete geçirdiği ağır silahlara sahip ve paralı askerleri içeren organizeli bir ordu ile basit silahlara sahip devrimciler arasında yaşanan bir savaştır. Yani iki taraf arasında askeri güç dengesi yok. Görüldüğü üzere NATO güçlerinin de istediği gibi şartlar halihazırdaki denge içinde devam ederse savaş yıllarca sürebilir. Sonuçta bu savaşın sıkıntısını çekecek olan Libya halkıdır. Libya'nın bütünlüğü tehdit eden birçok tehlike var. Bölünme bunların en hafifi. Savaşın uzaması, Libya halkının sıkıntısı, Libya'nın yıkımı ve bölünme tehlikeleri Batı için iki taraf üzerinde en geniş manevra alanı demek. Doğal olarak Kaddafi toprak üzerinde ilerleme kaydetmek için NATO'nun kendisine bağlı güçleri bombalamamasını arzuluyor. Bu bağlamda bazı gözlemciler Kaddafi'nin koltuğunu koruması şartıyla Batı'nın bütün şartlarını yerine getirmeye hazır olduğu yollu mesajlar gönderdiğini düşünüyor.

Manevranın ikinci bölümü ise devrimcilerin toprak üzerinde başarılar kaydetmelerine yardımcı olmaları için NATO uçaklarının Kaddafi'yi vurması yönündeki eğilimiyle ilişkili. NATO'nun iki taraf arasında denge yaratmaya daha yakın olduğu analizini destekleyen gelişme ise BM temsilcisi Abdulilah el Hatib'in taraflar arasında ateşkesi görüşmek için Libya'ya gönderilmesi. Ayrıca Mustafa Abdulcelil başkanlığındaki Geçici Ulusal Konsey'le görüşmelerinin gösterdiği üzere Hatib görevinin bu konuyla çekişmenin durdurulmasıyla ilgili olduğunu belirtti. Bu durum Batı'nın özellikle ABD ve Fransa başkanları Obama ve Sarkozy, keza Britanya başbakanı David Cameron'un devrimin başında ortaya koydukları eğilimle ve Kaddafi'den bırakması yönündeki talepleriyle çelişiyor.

Hatta iş Fransa ve İtalya'nın Geçici Ulusal Konseyi Libya halkının tek temsilcisi olarak tanımaya ve Fransa'nın Bingazi'de kendisini temsil edecek bir delegesinin olacağı açıklamasına kadar varmıştı. Ayrıca Hillary Clinton böyle bir tanımayı ima etmişti. Libya'daki yabancı müdahalesi büyük çözümsüzlüklere girecek ve görülen o ki çözümsüzlükler Batı'nın kendi çıkarlarına ulaşma kapısı.

Dr. FAYEZ REŞİD

Umman gazetesi El Vatan 10 Nisan 2011

Time Türk

 

Bu haber 3,544 defa okundu.