Terra Cotta Ordu Heykelleri

19 Kasım 2012 21:52 tsi
Mustafa Everdi yazdı: Terra Cotta Ordu Heykelleri

Terra Cotta Ordu Heykelleri

Çin seyahatinin bir bölümünü onaltiyildiz.com okuyucuları için yayınlama kararı aldım. Malum bu sene Türkiye’de Çin Yılı.   

Öncelikle Terra Cotta bölümünü verelim ki bu konuda bir fikir oluşsun diye. 

Hero filmini seyrederseniz ya da seyretmişseniz; Çin birliğinin nasıl sağlandığını az çok öğrenirsiniz. Bu kadar farklı etnik grup; her şehirde ayrı bir beylik; birbiri ile savaşlar; Üstüne Hunların, Moğolların saldırısı Çin’in iflah olacağı yok. Qin Shi Huang zorba yöntemlerle bu birliği sağlıyor. Surları yeniliyor. Çin içinde huzurlu ve etkili bir dönem başlatıyor. Her diktatör gibi bu kadar iş başarmışsam ölümsüz olmalıyım diye arayış içine giriyor. Büyük İskender gibi “imparatorluğun büyük olacak ama sen yine de öleceksin” gerçeğine ulaşınca; bari öbür dünyada bu egemenliği sürdüreyim diye; mezarının çevresine ordulardan bir koruma kalkanı oluşturuyor. Arkeolojik bulgulara göre o kadar geniş bir alana yayılmış ki bu koruma histerisi; neredeyse bir şehrin yüzölçümüne yaklaşıyormuş. Zamanla üstünde yerleşim olmuş; tarım yapılmış, binlerce yıl 20-30 metre aşağıda kaderini beklemiş. 

Öyle ki bir çiftçi tarlasına kuyu açarken ilk bulgulara ulaşıyor. Devlete haber veriyor; devlet de ödül olarak onu müzeye bekçi yapıyor. O bekçi amca  bu konuda bir de kitap yazıyor. Bizim müzeyi ziyaretimizde kitabını imzalıyordu. Eskiden fotoğrafını çekmek de paraylaymış ama artık ihtiyarlamış; yeterli parayı edinmiş. Fotoğraf çekiminde para tahsiline imkan bulamıyordu kitap imzalamaktan. En çok da bu işin hastası Amerikalılar. Yazarından imzalı bir kitap alınca sanki başları göğe erecek? Biz böyle bir murat taşımayanlar çevreden dolandık.  

Bizi daha çok götüreceğimiz hediyeler ilgilendiriyor. Zaten her ziyaret yerinde, müzede hediyelik eşya satışları en göz önündeki köşede. Onlarla ilgilenmek dururken; garibim bir mezar bulmuş; sonra devlete haber vermiş. Bu sayede Xian’a yılda 15 milyon ziyaretçi geliyormuş. Gerçi bunun ancak 1,5 milyonu yabancı turist ama olsun. Bizim hangi şehrimize –İstanbul-Antalya- dışında sırf kültür için bu kadar turist geliyor. 13,5 milyon Çinlinin iç turizme katkıları arada kaynamasın. Gerçi o nüfusa bu sayı çok mu bilmiyorum; bunu da istatistikçiler cevaplasın.

---

  
          

---

Otelden bir saatten fazla süren bir yolculuktan sonra Xian’ın mücavir alanı bir bölgeye geldik. Daha Terra Cotta müzesine ulaşmak sözkonusu değildi. Yeni bir pazarlama seansı başlamıştı sabah sabah. Terra Cotta askerlerinin üretimini bugün de aynı teknikle yapan; bizde ki Kapadokya çanak çömlek üretimini andıran bir işyerine geldik. Tuğla fabrikası ocak sistemine benzeyen bir usulle toprağı pişiriyorlar. İşte “toprak Terra Cotta askerlerinin yapıldığı toprakmış da. Çamur haline geldikten sonra 20-30 gün kurumaya, sonra 800 derecede pişirmeye tabi oluyormuş da”. Alık alık bakan Avrupalılar için bu bilgiler anlamlı olabilir. Biz zaten toprak tencere ile güveç yapan bir kültürden geliyoruz. İlgimizi çekecek, bize farklı bilgiler verecek; Batılı turistler için hazırlanan turistik bilgilendirme ve brifinglerinden başka bir yöntem yok mu kardeşim? Neyse ki bu yüksek düşüncemi Çin Tıbbını anlatan doktor’a(!) söyleme fırsatı bulmuştum. Sırası gelince anlatırım.

Bilgilendirme bize yavan gelince bizler de resim işine yöneldik. Öncelikle burada bulunan askerler arasında kendimizi general yapan resmimizi çektik.

---

         

     

---

Sonra satış alanına; içeri girdiğimizde sizin heykelinizi (daha doğrusu büstünüzü) yaklaşık 2000 dolara yapılacağını ve adrese teslim edileceğini öğrendik. Zaten avluda antika eşyaları taşımak için paketler içine yerleştirilen ve çevresi koruma köpüklerle donatılmış sandıklar görüyorduk. Demek bu işler içinmiş. Yurtdışı siparişleri için adrese teslim eşyalar. Çin gerçekten kapitalizmin ruhunu içselleştirmiş. Hem de Komünist Parti eliyle. Gerçekten bravo. Buna sol gösterip sağ çakma derler; uluslararası bütün müsabakalarda; dış politikada çok işe yarar. Adamlar boşuna dünya gündemine süper güç diye gelmiyorlar.           

Burada yok yoktu. Ağaçtan yapılan heykeller; ev eşyaları, mobilya, halı, kılıç-kalkan silahlar, toprak heykeller, biblolar Terra Cotta askerleri ne ararsan mevcuttu. Yeter ki yeterli paran ve sende satın alma iradesi olsun. “Bunlar Türkiye’de de var; getirip satıyorlar” diyenler alış veriş hızımızı ve iştahımızı engellediler ama annemin usulü ile halı dokuyan Çinli kadınlar; bana çocukluğumu hatırlattı. Sadece halı dokurken oturuşu benzemiyordu. Ne de olsa burası Çin; kadınlar da modern, gelir kapısı olarak istihdam edildiği bir iş yapıyor. Adabına uyması gerekmez. Bize burada satılan eşyaların  “hand made” el yapımı olduğu duygusu vermeleri kafi.

---

        

---

        Biz muktesit tutumuzu burada da sürdürdük ve fazla alışveriş yapmadan müzeye gitmek için hazır olduğumuzu rehberlere hissettirdik.        

 M.Ö.210 yılında yapılmış; ilk Çin İmparatoru Qin Shi Huang’ın mozolesinin bulunduğu, ölen imparatorun ruhunu kötülüklerden koruması için yapılmış 6000 askerin bire bir boyutlarda ve her birinin yüzü birbirinden farklı heykellerini görmek için hazırdık. Müze girişine kadar otobüslerle gitmek yasak olduğu için uzun bir yürüyüşten sonra bindiğimiz küçük portörlerle müzeye ulaştık.

Buradaki sinema salonunda heykellerin bulunuşu, yapılma aşaması ve imparatora karşı ölümünde isyan edenlerin mezarını yakıp her yeri dümdüz etmeleri sayesinde bugün bu heykellere ulaşıldığını anlatan bir film seyrettik. Salonun hangi köşesine bakarsanız seyredebileceğiniz şekilde tam 7 film aynı anda oynuyordu. Ayakta sinema seyretme deneyimi gibi ilginç bir uygulamadan sonra Pit denilen üstü örtülü alana girmeye başladık. “Amca gerçekten hem psikopat hem manyakmış”, kanaatine varacak bir olayla karşı karşıyayız yani.

---

  

---

Bunlar daha bulunan bölümler (pitler), kazı devam ettiği için daha bulunacak çok yer olduğu anlaşılıyor. Müzeyi gezmeden önce bu bölümleri dolaşıp İmparatorun küçük atlı arabasını ve bu arabada imparatoru korumak için M.Ö.210 yıllarına göre fazla teknolojik bir silah olan şemsiye savunma silahını rehberler uygulamalı gösterdiler. Bir sürü mekanizma; aynı anda gölgelik iken, silana, yok mızrağa dönebiliyor; imparatora yaklaşan Hero’lar öbür dünyaya gidiyorlar. Korudunuz da ne oldu; psikopat amca ölmedi mi? Ölünce gömülmedi mi? Mezarı bulunmadı mı? Şimdi ruhuna taciz eden milyonlarca insan tarafından rahatsız edilmiyor mu? Oh olsun?
Asker heykellerindeki o dönemden kalma zırhları oluşturan kırmızı kumaşların rengi solmaya başladığı için; bu konuda tedbir alınacak teknolojiye ulaşana kadar kazıların durdurulduğunu anlatıyorlar. Dünyada ilahi adalet gerçekten var. Sadece geç gelebiliyor. İmparator; kendisini korumak için yaptığı mozole ile bugün milyonlarca insan tarafından gözetleme içine düşecek bir teşhir musibetine uğramış. Biz de bu röntgen işinden payımıza düşeni alıp “Gururlanma Padişahım; senden büyük Allah var” uyarısının derin hikmeti karşısında tefekküre daldık.

---

        

---

Heykel askerler üzerindeki zırhlar gerçek zırhlardan; o zamanın kumaş ve demir koruyucu elbiselerinden yapılmış. Bu resimler rengi solmaktan kurtarılmış yeni bulunanlar. Öncekilerin bu niteliklerinin farkına varılana kadar havayla temas edince özgünlüğü kaybolmuş. Çin şimdi erken bulunan bu arkeolojik keşfin buluntularını koruyacak teknoloji peşindeymiş. Camekanlı muhafaza bunu sağlasa da binlerce askeri korumak kolay değil. Onun için aralışlar sürüyormuş. Bu yüzden yeni kazılar durdurulmuş. İmparator; heykellerin yapımından sonra üzerini ağaç çatılar ve kil toprakla sıvayarak oluşturdu vakumla muhafaza işini o zamandan biliyormuş demek ki. İki bin yıl sonra teknoloji şimdi mi ileri de yoksa eskiden havanın temasının yol açtığı tahribat zaten bilen ve ona göre tedbir alan M.Ö.210 yılları mı ileride takdir sizin! Biz bütün koruma tedbirlerini aşarak fotoğraf çektirmeyi başaran talihlilerdeniz elbette.

---

 

---

       

Terra Cotta’nın Koruyucu Tavanı ve Açılan Bölümler.

---

           

                Terra Cotta Atı 

---

 Terra Cotta Askeri

---

                                     

Terra Cotta Kumandan                  

---

---

 

Mustafa Everdi

 

 

 

 

 

Bu haber 6,160 defa okundu.