Zulümden Kaçanlar

23 Mart 2015 11:43 tsi
"Neden evinizi, ülkenizi terk ettiniz" sorusuna hemen hepsi aynı cevabı veriyor: "Zulümden kaçıyoruz."

Zulümden kaçanlar

"Neden evinizi, ülkenizi terk ettiniz" sorusuna hemen hepsi aynı cevabı veriyor: "Zulümden kaçıyoruz."

Etnik ve dini baskıya maruz kaldığını söyleyen yüzlerce Uygur Türkü doğduğu toprakları terk ediyor. Kaçışın boyutunu gösteren resmi bir rakam yok ancak son yıllarda sayının binleri bulduğu tahmin ediliyor. Yasadışı yollardan kaçanların çoğu aylarca süren, son derece tehlikeli bir yolculuğu göze alıyor. Açlıktan ve hastalıktan ölen bebekler, binlerce kilometre kat etmek zorunda kalan hamile kadınlar, sınırda yakalanıp öldürülen ya da Çin'e iade edilen edilen babalar kaçış yolculuğunun alışılmış görüntülerini oluşturuyor. Tehlikeli yolculuğun tek bir hedefi var; özgürlüğe, Türkiye'ye ulaşmak.

Al Jazeera Türk, aylar süren yolculuk sonunda hayal ettikleri ülkeye; Türkiye'ye ulaşan Uygur Türklerini bulup, konuştu. Konuşmaktan korkuyorlar. Deşifre olmak, yerlerini açık etmek, isimlerini söylemek istemiyorlar. Çoğunun ailesi hala Doğu Türkistan yani resmi adıyla Şincan Uygur Özerk Bölgesi'nde. Eğer kimlikleri deşifre olursa Çin yönetiminin kalanlara baskı uygulamasından endişe ediyorlar. Bu nedenle; bizimle görüşen, kaçma nedenlerini, kaçış öykülerine anlatan Uygur Türkleri'nin kimliklerini gizlemek durumunda kaldık.

Kaçış neden başladı?

Uygur Türkleri bölgeye Doğu Türkistan diyor. 1949 yılında Çin hâkimiyetine geçince Pekin yönetimi buraya "Yeni Topraklar" anlamına gelen "Sincan" adını vermişti. Çin yönetimi 1955 yılında bölgeye özerklik verdi ve resmi adı Şincan Uygur Özerk Bölgesi oldu. Ancak Uygurlar bölgeye Sincan yerine tarihteki ismiyle Doğu Türkistan demeye devam ediyor. Çin yönetimi ise bu tanımın kullanılmasını "ayrılıkçılık" olarak nitelendiriyor.

Yeraltı ve yer üstü kaynakları bakımından zengin olan Sincan, Çin idaresine geçtikten sonra bu kaynakların da kullanılmasıyla gelişti. Bölgede refah seviyesi yükseldi. Ancak Uygur Türkleri refah seviyesi yükselen bölgedeki kaynaklardan yararlanamamaktan şikâyetçi. İşsizlik ve ekonomik sıkıntılardan yakınıyorlar. İslama uygun yaşamanın "siyasi suçlu" olmalarına neden olduğunu savunuyorlar. Çocuk kotası nedeniyle bebeklerini devletten saklayarak büyütüyorlar.

Uygur Türkleri, Çin yönetiminin bölgeye Han Çinli nüfusu yerleştirerek asimilasyon politikası uyguladığını da iddia ediyor.

Uygurlar her geçen gün gelişen bölgede yeni açılan fabrikalara kendilerinin değil, Han Çinlilerinin işe alındığını söylüyor. Bu şikayetler insan hakları raporlarına da zaman zaman yansıyor. Yalova Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Kenan Dağcı ve öğrencisi Mustafa Keskin’in birlikte yayınladığı, "Çin’in Doğu Türkistan Politikası ve Azınlık Hakları bağlamında Hak İhlalleri” adlı araştırmaya göre de, Çin Doğu Türkistan bölgesini idaresine aldıktan sonra 1950 ile 1978 yılları arasında bölgeye 3 milyon Hanlı göç ettirildi. Böylece, 1953’te 300 bin olan Hanlı sayısı 1990’da 6 milyona ulaştı.

Çin, İnsan Hakları Örgütlerinin bölgede inceleme ve araştırma yapmasına izin vermediği için içeriden alınan bilgiler kısıtlı.

İnsan hakları örgütleri, insan hakları konusunda ilerleme sağlaması için Çin yönetimini sürekli olarak uyarıyor.

http://appsaljazeera.com/interactive/uygurlar/index.html

Bu haber 4,437 defa okundu.