Şekeri Pahalı Tüketiyoruz!

8 Ocak 2015 09:05 tsi
Şekeri pahalı tüketiyoruz!

Pancar üreticisi ve şeker işçisini dışlayan bir anlayışla şeker fabrikalarının özelleştirilmesini savunanların en önemli kullandıkları iddiaların başında bu konu geliyor.      Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Şeker Kurumu Başkanı Hüsnü Tekin, 33 dereceden mason olan Nişasta ve Glikoz Üreticileri Derneği Başkanı Rint Akyüz ve Cargill’in Türkiye Murahhas Azası Mustafa Sayınataç, fabrikaların özelleştirilmesi için şeker fiyatlarının yüksekliğini sürekli gündeme getiren isimlerin başında geliyor.

Ancak ne acıdır, Avrupa’dan dem vuranlar, liberallikten söz edenler konu şeker pancarı ve şeker fabrikaları olunca dünyadaki uygulamalara karşı 3 maymunu oynuyorlar… Maliye Bakanı, Özelleştirme İdaresi, Şeker Kurumu, tescilli mason NÜD Başkanı Rint Akyüz ve NBŞ’ci Cargill, şeker fabrikalarını dünyanın terk ettiği bir modelle özelleştirilmesini ısrarla savunuyorlar. Şeker fabrikalarının üretimine darbe vuracak özelleştirme modelini NÜD Başkanı ve NBŞ firmalarının savunması anlaşılabiliyor ancak Maliye Bakanı, Özelleştirme İdaresi ve Şeker Kurumu’nun buradaki duruşunun sorgulanması gerekiyor.

Öncelikle altını kalın bir çizgi ile çizerek şunu belirtmemiz gerekiyor ki; Türkiye’de şeker fiyatları pahalı olmadığı gibi birçok Avrupa ülkesinin bile gerisinde bulunuyor. Türkiye’de şeker fiyatlarının pahalı olduğunu iddia edenler, açıkça sapla samanı karıştırarak, kendi beklentilerine (özelleştirmeye) bir gerekçe oluşturmak istiyorlar. Yoksa hükümetin Maliye Bakanı, kendi hükümetinin aleyhine olacak bir şekilde Türkiye’de şeker fiyatlarının yüksek olduğunu söyleyebilir mi?  Şeker sektörü ile ilgili yorum yapanların ya da yapılan yorumları değerlendirmek durumunda olanların özellikle şunu bilmesinde fayda var. Dünya Şeker Borsası fiyatlarını kamış şekeri belirler. Doğası ve ekolojisi gereği kamış şekeri üretim maliyeti pancar şekerine göre daha düşük olup, dünya şeker üretim arzının da yaklaşık olarak yüzde 79’u kamış şekerinden karşılanıyor.

Market Fiyatları Yalanlıyor

Ayriyeten şunun da belirtilmesi gerekiyor ki hiçbir ülkenin iç fiyatı ya da bireysel tüketicinin ulaştığı raf fiyatı borsa fiyatı ile kıyaslanmaz. Sektör ve pazar ile ilgili daha sağlıklı ve doğru bir karşılaştırma ancak perakende fiyatları üzerinden yapılabilir. Avrupa ve dünyadaki bazı ülkelerin pancar şekerini ne kadar tükettiğine perakende fiyatları üzerinden bakılarak bir karşılaştırma yapıldığında ancak Türkiye’deki tüketicinin durumu hakkında doğru bir hüküm verilebilir. Bu şekilde bir karşılaştırmanın yapıldığı tabloya bakıldığında ise Türkiye’nin, çoğunluğunu AB ülkelerinin oluşturduğu pancar şekeri üreten ülkeler arasında, fiyatlar bakımından orta sıralarda yer aldığı görülecektir.

Kota kalkıyor oyunu!

Bilindiği üzere Şeker Reformu kapsamında 2017’de AB ülkelerinde şeker kotaları kalkacak. Türkiye’de çarpıtılan ve herkesin işine geldiği gibi yorumladığı konulardan birisini de bu konu oluşturuyor. AB ülkelerinde şeker kotalarının kalkacak olmasını; sanki AB pancar şekerinden vazgeçiyor, isteyen ülkeden istenildiği kadar şeker ithal edilecekmiş gibi hatta pancar şekerinin yerini alternatif tatlandırıcılar alacakmış gibi gösterilmeye çalışılıyor. Oysa böyle bir durum yok. Tam aksine ithal şekere karşı gümrük duvarını muhafaza edecekleri gibi pancar şekerinde ve ihracatında daha fazla söz sahibi olabilmek için kotalar kaldırılacak. Bu gerçekleri yani işin özünü kamuoyunun gözünden kaçıran özelleştirme taraftarları bu durumu, fabrikaların özelleştirilmesi için baskı unsuru olarak kullanırken, NBŞ’ciler de ‘rekabet edemeyiz!’ tehdidiyle algı operasyonu yaparak Türkiye’de de kotaların biran önce kalkmasını istiyorlar. Yani AB’nin pancar şekerini koruyup kollamak için yaptığı reform, çarpıtılarak Türkiye’de pancar şekerini yok etmenin bir gerekçesi olarak kullanıyorlar.

Özelleştirmede Enflasyon Hesabı

Türkiye ve dünya gerçekleri bir tarafa bırakılarak, Türkiye’deki şeker fiyatları gerekçe gösterilerek özelleştirmeyi savunanların bir nedeni de enflasyon hesaplamasından kaynaklanıyor. Yani ön planda görülmese de şeker fabrikalarının özelleştirilmesinin ısrarlı savunucularının başında Merkez Bankası da geliyor. Fabrikalarda üretimin korunup korunmayacağı, ülke ekonomisinin bu özelleştirmeden nasıl etkileneceği ile ilgilenmeyen Merkez Bankası, özelleştirmeler yapılabilirse şeker fiyatlarının ucuzlayacağı ve böylece enflasyonun düşmesine katkı vereceğini hesap ediyor. Görüleceği üzere Türkiye’de olaylara o kadar sığ bir pencereden bakılıyor ki şaşırmamak mümkün değil. Türkiye’nin üretim, istihdam, kalkınma gibi temel problemleri bir tarafa bırakılarak şeker fabrikalarının özelleştirilmesine sadece enflasyon odaklı bakılabiliyor.

Özelleştirme idaresinin kadro işgüzarlığı!

Şeker fabrikalarındaki kadro sıkıntısı, Orta Vadeli Planlara girmesi ve hükümetin ‘KİT’lerde nitelikli personel ihtiyacının karşılanması için gerekli tedbirler alınacaktır’ beyanına rağmen bu konuda Özelleştirme İdaresi’nin engellemelerinden dolayı bir adım atılamıyor. Sayıştay da bu konuya dikkat çekerek, 2012 raporunda şunlar kaydedildi: “Şirkette emeklilik nedeniyle yetişmiş personel sayısı sürekli azalmakta, uzun yıllardır ayrılanların yerine yeni eleman alınıp yetiştirilmediğinden, kalifiye personele olan ihtiyaç sürekli artmaktadır. Konu denetim raporlarında gündeme getirilmesine ve yönetim tarafından ihtiyaç ayrıntılı olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığına iletilmesine karşın,  kuruluş özelleştirme programında olması gerekçesiyle olumlu bir sonuca ulaşılamamakta, ÖİB, personel açığının hizmet alımı yapılarak karşılanması yönünde görüş bildirmektedir”

Fabrikaların İçi Boşaltılıyor

Özelleştirme kapsam ve programında olan şeker sanayi, ihtiyacı olan personeli temin edememekle birlikte üretim sürecinde zorunlu olan teknik ve idari personeli dahi karşılayamaz hale geldi. Özelleştirme kapsamına alındığı 2000 yılında Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş bünyesinde memur, sözleşmeli ve işçi olmak üzere toplam 30 bin 612 personel çalışmakta iken, 2014 yılı Ağustos ayında bu sayı yaklaşık yüzde 60 oranında azalarak 12 bin 365 kişiye kadar düştü. Mevcut çalışan işçilerin yüzde 70’inin de emekliliği hak kazanması, yıllardır süregelen ancak bir türlü çözüme kavuşmayan kadro sıkıntısının hat safhaya çıkması fabrikalarda çalışma koşullarını ağırlaştırırken ölümlü iş kazalarına da davetiye çıkarılıyor. Kadro sorunun ciddi bir durum alması aynı zamanda fabrikalarda faaliyetlerin yürütüldüğü bölümlerde üretimin devamlılığını da tehdit eder hale geldi.

Şekeri de taşeronlaştırıyorlar!

Özelleştirme İdaresi’nin katı tutumundan dolayı ihtiyaç olduğu halde fabrikalardaki 25-30 yıllık geçici işçiler kadro alınmazken, buradaki ihtiyaç hizmet alımı yoluyla yani taşeron işçilerle giderilmeye çalışılıyor. Türkiye’nin kangrenleşen bu sorunu maalesef şeker fabrikalarını da tehdit ediyor. Fabrikaların kadrolu işçi sayısı her geçen yıl düşerken taşeron işçi sayısı da artıyor. 2014 yılında fabrikalardaki taşeron işçi sayısı 9 bine kadar çıktı. Basınç, buhar ve yüksek enerji barındıran makinelerden oluşan fabrikalara hiçbir deneyimi olmayan taşeron işçilerin alınması dikkat çekiyor.

 http://www.milligazete.com.tr/haber/Sekeri_pahali_tuketiyoruz/348162#.VK4r31KKD5o

Bu haber 3,988 defa okundu.